Sure, Mekke
döneminde inmiştir ve nüzul sırasına göre 22. suredir. Surenin adı, ayetleri arasında geçmemektedir. Sure
4 ayettir.
Râhmânir-Râhîm
(Merhamet eden Merhametli) Allah’ın Adıyla
1. De
ki: “O, Allah’tır1, âhâd’dır1.
1 “الله” (Allah), “el-ilâh” kelimesinden
türemiş bir isimdir. Tevrat’ta, “El” (אֵ֣ל) sözcüğü “yüce, güçlü,
kudretli”; “Eloah” (אלה) sözcüğü de “Yüce
olan, güçlü olan, kudretli olan, önder olan” gibi gibi anlamlara gelir. Dolayısıyla; “İlah” kelimesinin “Yüce
Olan”; “el-ilâh” yani “Allah” isminin de “Yüce
Olan Yüce” anlamına geldiği kanaati oluşmaktadır.
2 “اَحَدٌ”
(Âhad) sözcüğü, “bir ve tek” anlamına gelir.
2. Allah
Samed’dir1.2
1 “الصَّمَدُ”
(es-Samed) sözcüğü, “Kendi başına yeten”, “hiçbir şeye muhtaç olmayan ama her
şeyin O’na muhtaç olduğu” “değişmeyen”, “tam ve mükemmel olan” anlamlarına
gelir. Bu sözcük, Kur’an’da yalnızca bu ayette geçmektedir.
2 Bu
ayet şu şekilde anlaşılabilir: Allah, Samed'dir; hiçbir şeye muhtaç olmayan
ve her şeyin O'na muhtaç olduğu varlıktır.
3. (O),
doğurmadı1 ve doğurulmadı.2
1 "لَمْ" (lem) sözcüğü, "yapmadı" veya
"olmadı" anlamına gelir ve kendisinden sonra gelen muzâri (geniş
zaman) fiilini geçmiş zaman olumsuz fiiline çevirerek cezmeden bir olumsuzluk
edatıdır. Arapçadaki "cezmetmek", bir fiilin son harekesini
(harekesiz/sükûn) yaparak değiştirmek anlamına gelir. Örneğin, bu ayette لَمْ
يَلِدْ → "doğurmadı" kelimesi, normalde يَلِدْ "doğurmak"
anlamına gelirken, لَمْ (lem) bunu "doğurmadı" ya çevirmiştir.
2 Doğmak
ve doğurmak, aciz ve muhtaç varlıkların özelliğidir. Benzer mesajlar: 6:100,101;
21:26; 10:68;
17:111; 23:9.
4. Ve
O’na denk1 bir şey (varlık) yoktur.2
1 “كُفُواً”
(kufuven), sözcüğü “denk, eş, benzer” anlamlarına gelir. Bu
sözcük, Kur’an’da yalnızca bu ayette geçmektedir.
2 "لَمْ" (lem) sözcüğü, "yapmadı" veya
"olmadı" anlamına gelir ve kendisinden sonra gelen muzâri (geniş
zaman) fiilini geçmiş zaman olumsuz fiiline çevirerek cezmeden bir olumsuzluk
edatıdır. Arapçadaki "cezmetmek", bir fiilin son harekesini
(harekesiz/sükûn) yaparak değiştirmek anlamına gelir. Bu ayette de لَمْ يَكُنْ
→ "Olmadı" kelimesi, normalde يَكُونُ "olur"
anlamına gelirken, لَمْ (lem) bunu "olmadı" ya çevirmiştir.
