HAC & UMRE
KUTSAL YOLCULUK
“Hani İbrahim'e Evin (Kâbe'nin) yerini göstermiş (şöyle
demiştik): "Bana hiçbir şeyi ortak koşma; tavaf edenler, ayakta ibadet
edenler, rükû ve secde edenler için evimi temiz tut. Ve insanlar arasında haccı
ilan et ki gerek yaya olarak gerekse uzak yoldan yorgun
binekler (taşıtlar) üzerinde sana gelsinler.
Kendilerine ait birtakım
yararları görmeleri, (Allah'ın) onlara rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanlar
üzerine belirli günlerde Allah'ın ismini anmaları için (insanları hacca
çağır). Artık o (hayvanların eti)nden hem kendiniz yiyin hem de
yoksula, fakire yedirin. Sonra yükümlülüklerini tamamlasınlar, vermiş
oldukları sözlerini yerine getirsinler ve o Tarihi Evi ziyaret etsinler.” (22/26-29)
Hayatta bir kere
Hac ve ‘Umre, gücü yetebilen kimseler için hükme bağlanmıştır. Kutsal yolculuk,
İbrahim’in Tanrı’ya teslimiyetinin örnekliğini hatırlatır (Ek 9) ve dört Kutsal
Ay boyunca yerine getirilmelidir.
“Hac, bilinen aylardır…” (2/197)
Gücü
yetebilen kimseler için, hayatta bir defa hac yapmak farzdır.
Hac görevi, Haram (kutsal) aylar
olan Zilhicce, Muharrem, Safer ve Rebiülevvel aylarında (Hicri takvime
göre 12, 1, 2 ve 3. aylar), yani 4 ay boyunca yerine getirilebilir.
Ancak; çoğu Müslüman, Haccı sadece Zilhicce
ayındaki birkaç gün boyunca yapmaktadır ve Recep, Zilkade, Zilhicce ve
Muharrem’i kutsal aylar olarak kabul etmektedirler. Bu, şiddetle kınanmış bir
tahrifattır (9/37).
“Gökleri ve yeri yarattığı
zaman koyduğu yasasında, Allah'ın yanında ayların sayısı on ikidir. Bunların
dördü haram aylardır. İşte kayyum olan budur. Bu aylarda, kendinize haksızlık
yapmayın… (Haram ayları) ertelemek (yerlerini
değiştirmek), küfürde ileri gitmektir. Onunla, kâfir olanlar saptırılır.
Onlar, Allah'ın haram kıldığı aylara denk getirmek için bu ertelemeyi bir yıl
helal sayarlarken bir yıl sonra haram sayarlar. Böylece Allah'ın haram
kıldığını helal saymış oluyorlar. Böylece onların kötü işleri kendilerine güzel
gösterilmiştir. Allah kâfirler topluluğunu hidayete erdirmez.” (9/36,37)
Umre ise, her zaman
yerine getirilebilir. İslam’daki diğer tüm görevler gibi hac da tahrif edilmiştir.
Haccın Yapılış Şekli
Hacı, hac boyunca cinsel ilişkiden,
tıraş olmak ve saçları kesmek gibi gösterişlerden, tartışmalardan, kötü
davranış ve kötü dilden kaçınır.
“Hac, bilinen aylardır. Her kim o aylarda haccı kendine farz
kılarsa; bilsin ki, hac sırasında kadına yaklaşmak, fasıklık yapmak (günah işlemek) ve cidal (çekişmek, kavga
etmek) yoktur ve hayırdan işlediniz ne varsa Allah onu bilir ve kendinize
azık edinin, şüphesiz azığın en hayırlısı takvadır (erdemli
olma, Allah’a karşı sorumluluk bilincinde olma) ve ey aklı selim (sağduyu) sahipleri! Bana karşı takvalı
olun!” (2/197)
“Ve Allah için haccı ve umreyi tam yapın. Eğer
engellenirseniz, kolayınıza gelen hediyeden (kurbandan) gönderin ve kurban, yerine
varıncaya (kesilinceye) kadar başlarınızı tıraş etmeyin. Sizden hasta
olan varsa yada başından bir rahatsızlığı olan; oruç veya sadaka veya nusuktan (kurbandan)
fidye (bedel) versin. Emniyete kavuştuğunuzda kim hacca kadar umre ile
faydalanmak isterse, kurbandan kolayına geleni kessin. Kurban kesmeye
imkân bulamayan kişi, hac günlerinde üç gün ve memleketine döndüğü zaman
yedi gün oruç tutar. Böylece tamamı ondur (on gündür). İşte bu,
ailesi Mescid-i Haram civarında oturmayanlar içindir. Allah'a karşı takvalı
olun ve bilin ki Allah’ın cezası şiddetlidir.” (2/196)
1.
Gün (Terviye Günü):
İhram -> Mikat Sınırı -> Mekke (Kabe’de ilk tavaf)
Kutsal
yolculuk, bir boy (gusül) abdesti ile başlar.
Ardından “İhram” denilen
kutsallık hali ile devam eder. Burada erkek hacılar dikişsiz kumaşlardan oluşan
malzemeden giyer ve kadın da mütevazı bir elbise giyer.
Hac boyunca temizlik, düzenli olarak
kişisel hijyene dikkat etmek ve abdestli olmak teşvik edilir.
“Ve hani, şu beyti (Kâbe’yi) insanlar için toplanma yeri ve güven yeri kıldık ve “Siz de
Makam-ı İbrahim'den kendinize bir salat yeri (dua yeri, namazgah) edinin.” dedik ve
İbrahim’e ve İsmail’e: “Kâbe’nin etrafında tavaf edenler ve ibadete kapananlar ve rükû edenler ve secde
edenler için evimi tertemiz tutun!” diye emrettik.” (2/125)
Mekke’deki Mescid’i Haram’a (Kutsal
Mescit, Kabe’ye) varıldığında; hacı, Allah’ı yüceltip överek Kâbe etrafında
yedi defa yürüyerek tavaf eder ve “Lebbeyke Allahümme Lebbeyk” (Allah’ım,
Sana yanıt verdim). “Lebbeyke La Şerike Leke Lebbeyk” (Sana yanıt
verdim ve Senin ortağın (başka ilah/tanrı) olmadığını ilan ediyorum; Sana yanıt
verdim).
Bir sonraki adım, Safa ve Merve tepeleri
arasında aralıklarla hızlanarak yedi kez yarım mil yürümektir. Buna tavaf veya
sa’y da denir.
“Kuşkusuz ki, Safâ ile Merve, Allah’ın
nişanlarındandır (işaret,
sembol). Kim Ev’i hacceder yada umre yaparsa, onları tavaf etmesinde (sa’y
etmesinde) kendisine günah (sakınca) yoktur. Ve kim, gönülden bir
hayır (iyilik) yaparsa,
kuşkusuz Allah Şekur’dur (Az
iyiliğe çok mükâfat verendir). Alim’dir (her şeyi en ince ayrıntısıyla bilendir).” (2/158).
Bu şekilde, haccın umre bölümü
tamamlanmış oluyor.
2. Gün: Arafat ->
Müzdelife gidilir ve 21 taş toplanır -> Mina’da Gecelemek
Hacı, daha sonra şafak vaktinden güneş
batıncaya dek bir gün boyunca ibadet, tefekkür ve Allah’ı yüceltmek için
Arafat’a gider.
“Hac mevsiminde ticaret yaparak Rabbinizin
bir lütfunu aramanızda bir vebal yoktur. Arafat'tan aktığınızda Müzdelife'de
Allah'ı zikredin ve O'nu sizi hidayet erdirdiği gibi zikredin. Doğrusu siz daha
önce delalette olanlardandınız.” (2/198)
Güneş battıktan sonra, Yatsı Namazını
yerine getireceği Müzdelife’ye gider ve Mina’da Şeytan’ın sembolik taşlanması
için 21 adet taş toplar.
Hacı, Müzdelife’den Mina’ya iki veya üç
gün geçirmek için gider.
“Ve sayılı günlerde Allah'ı zikredin. Kim acele
edip, iki gün içinde Mina'dan Mekke'ye dönerse ona günah yoktur. Dönüşünü üçüncü veya dördüncü güne geciktirenler için
de takvalı olduğu takdirde herhangi bir günah yoktur. Allah'a karşı takvalı
olun ve bilin ki hepiniz yalnızca O'nun huzurunda toplanacaksınız.” (2/203).
3. Gün: Mina’da Kurban Kesmek ve Mina’da Gecelemek
Mina’daki ilk sabah bir hayvan kurban edilir (sunulur): “Biz (oğlunun yerine) ona büyük bir kurban fidye vermiştik.” (37/107)
Ardından da o geceyi de
Mina’da geçirilir.
4. Günü: Kabe’yi
Tavaf Etmek
Hacı Mina’da sabahladıktan sonra Mekke’ye döner ve son
defa Kâbe’nin yedi kez tavaf eder. Böylece hac ibadeti tamamlanmış olur.
Önemli
Açıklama: Maalesef, bugünkü Müslüman hacıların çoğu, Muhammed
peygamberin mezarını ziyaret etmeyi gelenek haline getirmişlerdir, ki orada en
küstah putperestlik eylemlerini işlerler ve böylece haclarını geçersiz hale
getirirler.
Kuran, sürekli olarak Mescid’i Haram’dan
(Kutsal Mescit, Kabe’den) söz eder. Oysa günümüz Müslümanları “İki Kutsal
Mescit”ten bahseder.
Muhammed
Peygamber’in eşi Aişe’nin şunu anlattığı rivayet edilmektedir. Resulullah, hastalığı
sırasında şöyle dedi: “Allah Yahudilere ve Hristiyanlara lânet
etsin. Peygamberlerinin kabirlerini mescide çevirdiler.” [Buhârî, Salât 54;
Müslim, Mesâcid 20, (530); Ebû Dâvud, Cenâiz 76; Nesâî, Cenâiz 106, (4, 95,
96).]
"Allah'ım, kabrimi ibâdet
edilen bir put kılma" (ve
devamla dedi ki): "Nebilerinin kabirlerini
mescidler haline getiren bir kavme Allah'ın öfkesi artmıştır." [Muvatta,
Kasru's-Salât 85, (1, 172).]
Allah’ın elçisinin bu emirlerine rağmen Muhammed’in mezarını başka bir “Kutsal Mescit” olarak kurdular. Bu durum, Kuran’ın bir küfürle ihlal edilmesidir.
Kaynak: Reşat Halife'nin Açıklamaları (Ek 9 ve EK 15)
