Sure, Mekke döneminde
indirilmiştir. İniş sırasına göre de 12. suredir. Adını, ilk ayette geçen “neşrâh” fiilinden
alır. Sure 8 ayettir.
Rahmânir-Râhîm (Merhamet eden Merhametli) Allah’ın Adıyla
1. Senin
için göğsünü ferahlatmadık1 mı?
1 “Şerh”
(açma, ferahlık verme) kökünden gelen “inşirah” sözcüğü “açmak, genişletmek ve ferahlatmak”
anlamlarına gelir. Kur’an’da “şerh” sözcüğünden türemiş 5 sözcük yer alır: 6:125;
16:106; 20:25; 39:22; 94:1.
Sanıldığı
gibi, masum bir çocukken Muhammed’in kalbinin yarılması ve maddi bir şekilde
temizlenmesi gibi kabuller, Kur’ani dayanaktan yoksundur.
2. Ve senden yükünü1
hafiflettik.2
1 Vizr: Günah, yük, borç (Açıklama için bakınız:6:31)
2 “وَضَعْنَا”
(waḍaʿnā) fiili, “koyduk, yerleştirdik, indirdik, kaldırdık, azalttık ve
hafiflettik” anlamlarına gelir.
3. Ki
o, sırtını bükmüştü.
4. Senin zikrini (şanını, adını) de senin için yücelttik!1
1 Bu
ayetlerdeki sorulara, 93:6-8 ayetlerinde açıklık getirildiği kanaati
oluşmaktadır: “Seni bir yetim bulmadı mı ve barındırmadı mı? Delalette iken
seni buldu ve sana hidayet (kılavuzluk) etti. Yoksul
bir haldeyken de seni buldu ve seni zengin kıldı.”
5. Şüphesiz
ki zorlukla birlikte bir kolaylık vardır.1
1 Yüce
Allah, 65:7 ayetinde de “Allah, zorluğun ardından bir kolaylık yaratacaktır.” şeklinde
buyurmaktadır.
6. Elbette
ki zorlukla beraber bir kolaylık vardır.
7. Öyleyse
boşaldığında1 belirlenmiş bir amaç için çalış.2
1 “فَرَغَ” (fereğ)
sözcüğü “boşalmak”, “boşaltmak” ve “işi bitirmek” anlamlarına gelir. Bu sözcük
Kur’an’da 5 kez geçer: 2:250; 7:126; 18:96; 28:10; 55:31; 94:7.
“فَاِذَا فَرَغْتَ” (Fe
iza ferağte) ifadesi de “Öyleyse işini bitirdiğinde” veya “o zaman görevini
tamamladığında” anlamlarına gelir.
2 “فَانْصَبْ”
(fansab) sözcüğü, “kur, dik, dikey olarak yerleştir, belirli amaç veya niyet
çalış, uğraş ve işe koyul” anlamlarına gelir. Bu ifade, bir komut veya
direktifin sonunda kullanılır ve kişiye bir eylemi yerine getirme veya bir
talimatı uygulama çağrısında bulunur. Kur’an’da kökten türemiş 4 kullanım daha
vardır: 5:3, 90; 70:43, 88:19.
8.
Ve sadece Rabbine yönel1.
1 “فَارْغَبْ”
(fārğab) kelimesi, “iste” veya “arzu et” anlamına gelir. Bu fiil, “رَغَبَ”
(rağaba) kökünden türetilmiştir ve genellikle bir şeyin peşinden koşmak, bir
şeyi istemek veya ona yönelmek anlamında kullanılır.
